Het probleem
Meer en meer mensen worden slachtoffer van een vorm van internetoplichting. Hoewel het vaak gedacht wordt, zijn het zeker niet alleen ouderen die dit overkomt. Fraudeurs vinden steeds nieuwe manieren om mensen geld afhandig te maken. Vaak laat de oplichter het geld storten op een bankrekening van een ander; een ‘money mule’. In die gevallen blijft de daadwerkelijke oplichter vaak buiten beeld. Vele manieren van oplichting, met eenzelfde resultaat: het slachtoffer is het geld kwijt.
Aangifte
Slachtoffers melden het incident bij de bank. De bank kan in veel gevallen niets betekenen. Daarnaast doen
slachtoffers aangifte bij de politie. In verband met de grote hoeveelheid aangiftes heeft de politie een
speciaal team opgericht: het Landelijk Meldpunt Internetoplichting (LMIO) die deze problematiek aanpakt.
Helaas is het aantal aangiftes groter dan de politie aankan. De politie moet kiezen welke aangiftes worden
behandeld. Niet alle aangiftes kunnen via het strafrecht worden afgedaan.
Samenwerking
Naast de strafrechtelijke aanpak van het LMIO wordt er gezocht andere alternatieve mogelijkheden om deze
problematiek aan te pakken. Naast strafrecht kan ook het civielrecht een rol spelen. Het strafrecht richt zich
onder andere op straf. Het civielrecht legt de nadruk op schadeloosstelling.
Om meer meldingen van internetoplichting effectief aan te pakken hebben het LMIO en SODA, vooralsnog in een
pilot, een aanpak ontwikkeld waarbij de ontvanger van het geld aansprakelijk wordt gesteld op grond van de
onrechtmatige daad. Het geld wordt teruggevorderd. Desnoods gaat SODA namens het slachtoffer hiervoor naar de
civiele rechter.
Pilot werkwijze
Het LMIO heeft een aantal aangevers geselecteerd en hen aangeboden deel te nemen aan de pilot waarbij de ontvanger van het geld door SODA aansprakelijk wordt gesteld. Deze aangevers hebben een brief ontvangen van de politie. Indien de aangever wil deelnemen aan de pilot, geeft deze aan SODA de opdracht om de ontvanger van het geld aansprakelijk te stellen voor de schade.
Uit de door het LMIO geselecteerde aangiftes blijkt dat deze aangevers allemaal een betaling hebben gedaan op
hetzelfde bankrekeningnummer in de veronderstelling dat daar, zoals overeengekomen, een product voor geleverd
zou worden.
De rekeninghouder van de frauduleus gebruikte bankrekening kan zelf de oplichter zijn maar in veel gevallen is
er sprake van een ‘money mule’. Deze ‘money mule’ stelt zijn/haar bankrekening beschikbaar voor deze vorm van
fraude en krijgt daar een vergoeding voor.
Nadat de opdracht van de aangever/benadeelde door SODA is ontvangen heeft SODA het recht op gegevens van de rekeninghouder van de bankrekening, waarop de betaling heeft plaatsgevonden, van de politie te ontvangen. SODA gaat met deze gegevens aan de slag en verhaalt namens de aangever/benadeelde het betaalde geldbedrag.
Naast het bedrag dat aangever/benadeelde onverschuldigd betaalde zal SODA ook een vergoeding van indirecte schade vorderen. Zodra het geld door SODA is ontvangen zal dit worden overgemaakt aan de aangever.
Zodra de schadevergoeding is betaald, zal de Officier van Justitie hierover worden geïnformeerd. Deze kan daarna beslissen het onderzoek te staken.
Indien de pilot succesvol blijkt zal deze werkwijze voor meer aangevers/benadeelden beschikbaar komen.
Kosten
De aanpak van SODA in samenwerking met het LMIO is voor aangevers/benadeelden op basis van no cure no pay. Pas als geld is ontvangen houdt SODA een deel in voor haar bemoeienis.
Berekening
De oplichter of ‘money mule’ ontvangt van SODA een aansprakelijkstelling. Deze bestaat uit 2 onderdelen; het
onterecht overgeboekte bedrag en de indirecte schade.
Hieronder een voorbeeld van de berekening van een aansprakelijkstelling bij een onverschuldigde betaling van
€ 250,-.
Schadeberekening
Omschrijving | Bedrag in euro's |
---|---|
Directe schade | |
(Voorbeeld) Onverschuldigde betaling | 250,- |
Indirecte schade | |
Contact met de bank, incident melden en informatie vergaren | 20,- |
Contact met de politie waaronder aangifte doen | 40,- |
Emotionele schade | 50,- |
Kosten voor verhalen van de schade | 73,- |
Totaal te vorderen van de oplichter of ‘money mule’ | 433,- |
Uitbetaling door SODA aan de benadeelde
Na succesvolle incasso houdt SODA voor haar diensten € 73,- vermeerderd met 15% van de onverschuldigde betaling (voorbeeld 15% van € 250,- = € 37,50) totaal €110,50 in. Hierbij ontvangt de benadeelde € 322,50 schadevergoeding.