Het probleem

Meer en meer mensen worden slachtoffer van een vorm van internetoplichting. Hoewel het vaak gedacht wordt, zijn het zeker niet alleen ouderen die dit overkomt. Fraudeurs vinden steeds nieuwe manieren om mensen geld afhandig te maken. Vaak laat de oplichter het geld storten op een bankrekening van een ander; een ‘money mule’. In die gevallen blijft de daadwerkelijke oplichter vaak buiten beeld. Vele manieren van oplichting, met eenzelfde resultaat: het slachtoffer is het geld kwijt.

Aangifte

Slachtoffers melden het incident bij de bank. De bank kan in veel gevallen niets betekenen. Daarnaast doen slachtoffers aangifte bij de politie. In verband met de grote hoeveelheid aangiftes heeft de politie een speciaal team opgericht: het Landelijk Meldpunt Internetoplichting (LMIO) die deze problematiek aanpakt.
Helaas is het aantal aangiftes groter dan de politie aankan. De politie moet kiezen welke aangiftes worden behandeld. Niet alle aangiftes kunnen via het strafrecht worden afgedaan.

Samenwerking

Naast de strafrechtelijke aanpak van het LMIO wordt er gezocht andere alternatieve mogelijkheden om deze problematiek aan te pakken. Naast strafrecht kan ook het civielrecht een rol spelen. Het strafrecht richt zich onder andere op straf. Het civielrecht legt de nadruk op schadeloosstelling.
Om meer meldingen van internetoplichting effectief aan te pakken hebben het LMIO en SODA, vooralsnog in een pilot, een aanpak ontwikkeld waarbij de ontvanger van het geld aansprakelijk wordt gesteld op grond van de onrechtmatige daad. Het geld wordt teruggevorderd. Desnoods gaat SODA namens het slachtoffer hiervoor naar de civiele rechter.

Pilot werkwijze

Het LMIO heeft een aantal aangevers geselecteerd en hen aangeboden deel te nemen aan de pilot waarbij de ontvanger van het geld door SODA aansprakelijk wordt gesteld. Deze aangevers hebben een brief ontvangen van de politie. Indien de aangever wil deelnemen aan de pilot, geeft deze aan SODA de opdracht om de ontvanger van het geld aansprakelijk te stellen voor de schade.

Uit de door het LMIO geselecteerde aangiftes blijkt dat deze aangevers allemaal een betaling hebben gedaan op hetzelfde bankrekeningnummer in de veronderstelling dat daar, zoals overeengekomen, een product voor geleverd zou worden.
De rekeninghouder van de frauduleus gebruikte bankrekening kan zelf de oplichter zijn maar in veel gevallen is er sprake van een ‘money mule’. Deze ‘money mule’ stelt zijn/haar bankrekening beschikbaar voor deze vorm van fraude en krijgt daar een vergoeding voor.

Nadat de opdracht van de aangever/benadeelde door SODA is ontvangen heeft SODA het recht op gegevens van de rekeninghouder van de bankrekening, waarop de betaling heeft plaatsgevonden, van de politie te ontvangen. SODA gaat met deze gegevens aan de slag en verhaalt namens de aangever/benadeelde het betaalde geldbedrag.

Naast het bedrag dat aangever/benadeelde onverschuldigd betaalde zal SODA ook een vergoeding van indirecte schade vorderen. Zodra het geld door SODA is ontvangen zal dit worden overgemaakt aan de aangever.

Zodra de schadevergoeding is betaald, zal de Officier van Justitie hierover worden geïnformeerd. Deze kan daarna beslissen het onderzoek te staken.

Indien de pilot succesvol blijkt zal deze werkwijze voor meer aangevers/benadeelden beschikbaar komen.

Kosten

De aanpak van SODA in samenwerking met het LMIO is voor aangevers/benadeelden op basis van no cure no pay. Pas als geld is ontvangen houdt SODA een deel in voor haar bemoeienis.

Berekening

De oplichter of ‘money mule’ ontvangt van SODA een aansprakelijkstelling. Deze bestaat uit 2 onderdelen; het onterecht overgeboekte bedrag en de indirecte schade.
Hieronder een voorbeeld van de berekening van een aansprakelijkstelling bij een onverschuldigde betaling van € 250,-.

Schadeberekening

Omschrijving Bedrag in euro's
Directe schade
(Voorbeeld) Onverschuldigde betaling 250,-
Indirecte schade
Contact met de bank, incident melden en informatie vergaren 20,-
Contact met de politie waaronder aangifte doen 40,-
Emotionele schade 50,-
Kosten voor verhalen van de schade 73,-
Totaal te vorderen van de oplichter of ‘money mule’ 433,-

Uitbetaling door SODA aan de benadeelde

Na succesvolle incasso houdt SODA voor haar diensten € 73,- vermeerderd met 15% van de onverschuldigde betaling (voorbeeld 15% van € 250,- = € 37,50) totaal €110,50 in. Hierbij ontvangt de benadeelde € 322,50 schadevergoeding.