Een schadepost van honderden miljoenen euro’s door winkeldiefstallen is een last die ondernemers in de retailsector moeten dragen. Het verhalen van schade is absolute noodzakelijk, maar wat is het verschil tussen een schadevergoeding en een boete? Niels van Os, algemeen directeur bij SODA, legt het uit.
De “SODA-boete”
“We horen het vaak genoeg, de SODA-boete”, zegt Niels met een glimlach. ”Wij zijn alleen geen overheidsinstantie en kunnen dan ook geen boete opleggen. Wat wij wél doen is ervoor zorgen dat de winkeldief de veroorzaakte schade vergoedt. Als we teruggaan naar de basis is er één groot verschil tussen een boete en een schadevergoeding en dat is de wet.”
Strafrecht of civiel recht
“Een winkeldief kan een boete opgelegd krijgen van de officier van justitie. Dit is een strafrechtelijke afhandeling. Deze boete is een vergelding. Het bedrag wordt betaald aan de overheid en daarmee is de zaak afgehandeld. Het nadeel van deze afhandeling is dat het slachtoffer niet in beeld is en achterblijft met de schade. SODA ondersteunt ondernemers door de schade op de dader te verhalen via het civiel recht. Door het verhalen van een schadevergoeding wordt de ondernemer gecompenseerd voor de overlast en eventuele materiële schade.”
”De benadeelde hoeft niet te kiezen tussen een civiele of strafrechtelijke afhandeling. Dit kan gelijktijdig en staat los van elkaar. Het is natuurlijk wel zo dat een strafrechtelijke afhandeling vele malen ingrijpender is voor de dader en tijdrovend voor de ondernemer en politie. Een afhandeling via het strafrecht betekent ook een extra belasting op de strafrechtketen die al lange tijd onder druk staat.”
Effect van schadevergoeding
Het verhalen van een schadevergoeding via het civiel recht is sneller, maar wat is het effect op de dader, het slachtoffer en de maatschappij? Volgens Niels is er meer betrokkenheid bij afhandeling via het civiel recht, omdat de tijd tussen het incident en de afhandeling kort is.
“Je kunt gedrag meer beïnvloeden als het actueel is. Bij het civiel recht is het zelfs mogelijk dat de dader nog tegenover de benadeelde staat als de zaak wordt afgehandeld. Bij een afwikkeling via het strafrecht kan het soms wel een jaar duren, waardoor de betrokkenheid veel minder is. Uit onderzoek is gebleken dat daders die de schade vergoeden 38% minder vaak in herhaling vallen ten opzichte van daders die uitsluitend via het strafrecht een sanctie opgelegd hebben gekregen.”
”Voor de winkelier is het belangrijk om een grens aan te geven en te laten weten dat diefstal niet geaccepteerd wordt. Maar voor het stelen van een croissant wil de gemiddelde ondernemer de politie niet lastig vallen. Dat is ook niet nodig tenzij er agressie in het spel is. Het civiel recht biedt alle partijen de mogelijkheid om het incident betekenisvol af te handelen. De dader erkent de fout en krijgt de kans om deze te herstellen en de winkelier geeft een duidelijk signaal af en wordt gecompenseerd.”
”Wij zien het civiel recht als een efficiënte oplossing voor een groeiend probleem. In 2022 hebben wij 31.500 winkeldiefstallen afgehandeld en 2,1 miljoen euro uitgekeerd aan 11.000 ondernemers. Dit zijn mooie resultaten en wij blijven ons dan ook inzetten voor het terugdringen van winkelcriminaliteit”, eindigt Niels.
Klik hier voor meer informatie over onze winkeldiefstal-aanpak