Bij winkeldiefstal pakken ondernemers traditioneel de telefoon om de politie te bellen. Maar wat als die niet komt? Dit scenario speelt zich steeds vaker af in Nederlandse winkels. Door capaciteitsproblemen kan de politie niet altijd ingrijpen, waardoor winkeliers op zoek gaan naar andere manieren om diefstal af te handelen. Eén oplossing wint snel terrein: de civiele afhandeling.
Een verschuiving in aanpak
Jarenlang was het strafrecht de enige manier om een winkeldiefstal af te handelen. Maar ‘lichte’ vergrijpen zoals winkeldiefstal belasten het politiesysteem zwaar. Civiele afhandeling biedt een alternatief dat zowel ondernemers als de samenleving voordelen oplevert.
De trend in beeld
In 2024 is er door SODA alleen al € 800.000 schade verhaald op winkeldieven namens winkeliers. Naar schatting loopt dit bedrag aan het einde van 2025 op naar 1 miljoen.
Hoe werkt de civiele afhandeling?
Wanneer een winkeldief de diefstal toegeeft en de schade wil betalen, dan kan het onderling geregeld worden. Alle afspraken worden dan (digitaal) vastgelegd. In situaties waarin sprake is van discussie, agressie of een kwetsbaar persoon, blijft de inzet van de politie noodzakelijk. De veiligheid van medewerkers staat daarbij altijd voorop. Een civiele afhandeling is een hulpmiddel om een diefstal snel af te kunnen handelen, waardoor de kans op escalatie verkleind wordt. Overigens sluit dit het strafrecht niet uit. Een vervolging en schadevergoeding kunnen gewoon naast elkaar lopen.
Maatschappelijke winst
Een civiele afhandeling heeft ook maatschappelijke impact, omdat het strafrechtsysteem ontlast blijft. De winkeldief neemt verantwoordelijkheid door de schade aan de winkelier te vergoeden, maar zonder de grote gevolgen van een strafrechtelijke vervolging. Uit onderzoek blijkt dat deze methode een gunstiger effect heeft op recidive dan uitsluitend straffen.
Voor beide partijen betekenisvol
Voor winkeliers is een civiele afhandeling een praktische oplossing en een duidelijk signaal aan de winkeldief. De winkeldief wordt direct op het moment aangesproken op zijn gedrag en heeft de kans om zijn fout te herstellen. Online platforms zoals die van SODA maken een civiele afhandeling eenvoudig. Steeds meer winkeliers maken gebruik van het platform. Jaarlijks handelen zij gemiddeld zo’n 10.000 diefstallen zelfstandig af.
Verschillende aanbieders
Wie een organisatie zoekt voor een civiele afhandeling, ontdekt al snel dat aanbieders niet allemaal hetzelfde werken. De verschillen zitten vooral in deze vier aspecten:
- WKI-certificering: sinds kort verplicht voor alle incassodienstverleners.
- Communicatie: hoe worden debiteuren benaderd? Het blijven tenslotte klanten van de winkelier.
- Inzicht: biedt de aanbieder een dashboard met alle gegevens over meldingen en derving?
- Volledige service: tot waar reikt de dienstverlening?
Civiele afhandeling is een praktische oplossing, maar geen volledige vervanging van het strafrecht. Het biedt ondernemers een oplossing wanneer politiecapaciteit tekortschiet en draagt bij aan een efficiënter strafrechtsysteem. Met duidelijke richtlijnen en betrouwbare aanbieders kan deze aanpak een blijvende rol spelen in de strijd tegen winkeldiefstal.
Meer weten over hoe dit in de praktijk werkt? Kijk dan op bijwinkeldiefstal.nl
